Działania bibliotek publicznych, których liczne filie są rozsiane po całej stolicy, wspierają setki wolontariuszy rocznie. I nie zajmują się oni wyłącznie porządkowaniem księgozbiorów! Ich różnorodne zadania konsekwentnie zmieniają biblioteczną rzeczywistość na lepsze. W jaki sposób wolontariusze mogą zmieniać biblioteki? O tym opowiadają koordynatorki i koordynator wolontariatu z trzech instytucji – Karolina Wielińska z Biblioteki Publicznej im. W.J. Grabskiego w Dzielnicy Ursus, Maciej Borowski z Czytelni nr XVII Biblioteki Publicznej w Dzielnicy Bemowo oraz Małgorzata Kalbarczyk z Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży nr 55 z Biblioteki Publicznej im. Zygmunta Jana Rumla w Dzielnicy Praga-Południe.
Małgorzata Kalbarczyk – koordynatorka wolontariatu w Bibliotece dla Dzieci i Młodzieży nr 55 z Biblioteki Publicznej im. Zygmunta Jana Rumla w Dzielnicy Praga-Południe
Wolontariat, czyli zaangażowanie mieszkańców, „zwykłych” ludzi w sprawy lokalne, obywatelskie, społeczne, nie jest łatwy. Staje się wyzwaniem. Wielu ludzi można zaangażować pokazując, że nie są sami, że podejmując działania społeczne nie muszą wcale być altruistami, nastawionymi tylko na pomaganie, ale mogą też realizować siebie, swoje pasje, być w grupie, czuć się częścią zespołu. W trakcie naszej współpracy pojęcie wielu osób o wolontariacie nabrało nowego znaczenia i niektórzy z nich są z nami do dnia dzisiejszego. Pandemia otworzyła przed nami i wolontariuszami nowe metody współpracy, a naszymi przewodnikami po nowych technologiach stali nasi partnerzy – wolontariusze.
„WŁĄCZ SIĘ I DZIAŁAJ” – to hasło stało się głównym motorem naszych prac z wolontariuszami i wolontariuszy z mieszkańcami. Oprócz realizacji własnych projektów bibliotecznych, wolontariusze pomagali nam bibliotekarzom w realizacji działań kulturalno-oświatowych, promując przy tym ideę wolontariatu w bibliotekach na Pradze-Południe. Nowe pomysły i inne spojrzenie na organizację działań to duża lekcja dla bibliotekarzy i wolontariuszy przy tworzeniu różnorodnych działań projektowych. Wspólne spotkania online, zmotywowały młodych wolontariuszy do tego, aby po otwarciu biblioteki wspólnie zorganizować festyn promujący wolontariat pod hasłem „WŁĄCZ SIĘ I DZIAŁAJ”. Mamy nadzieję, że uda się to zorganizować w 2021 lub 2022 roku i zaprosić mieszkańców i wszystkich obecnych i byłych wolontariuszy.
Obecnie wspólnie z 25 wolontariuszami w Bibliotece Publicznej na Pradze-Południe realizowane są wewnętrzne projekty tj: Plastyka dla młodzieży, Klub Zająca – warsztaty dla przedszkolaków, warsztaty językowe - online, recenzje książek, warsztaty szydełkowe, „Podróże małe i duże” cykl zdjęć promujących ciekawe miejsca w Warszawie i w okolicy.
Karolina Wielińska – koordynatorka wolontariatu z Biblioteki Publicznej im. W.J. Grabskiego w Dzielnicy Ursus
Wolontariusze w bibliotece to nieoceniona pomoc dla nas, bibliotekarzy, w naszym codziennym, zawodowym życiu. Praca wolontariacka to przede wszystkim zdobywanie życiowego doświadczenia w ciekawy, różnorodny sposób. Młodzież to przecież głowy pełne pomysłów, entuzjazmu i zaangażowania. To siła i pasja, z której ja, jako koordynator mogę czerpać i co chciałabym w wolontariuszach nieustannie wzmacniać. Wspólne działania, często bardzo spontaniczne i zwariowane pozwalają na rozwój mój oraz tych młodych ludzi. Chciałabym, aby oni mogli się bawić i rozwijać poprzez pomaganie innym, a dzięki temu pokazywać bibliotekę zaangażowaną, ale z nieco innej, „młodszej” strony. Nasi wolontariusze mieli okazję zdobyć nowe umiejętności w zakresie animacji, dzięki szkoleniom, które im zorganizowaliśmy, a to, mam nadzieję – zaprocentuje w przyszłości.
Chciałabym pokazywać wolontariuszom, że wolontariat to nie tylko szczególna potrzeba serca, ale też fajny sposób na życie, a przynajmniej jego część. Ostatni, trudny czas, kiedy biblioteki „zamarły” w pandemii, pokazał że wolontariat jest nie tylko potrzeby, ale też – w mojej ocenie – konieczny do podtrzymania kontaktu z czytelnikami. Poprzez rozmaite działania w sieci i dołączanie do kolejnych akcji, wolontariusze mają okazję do realizacji własnych pomysłów, a my oraz nasi czytelnicy, często jesteśmy zaskakiwani wspaniałymi efektami ich pracy. Przekonaliśmy się do tego, że pomoc nie zawsze jest związana z kontaktem fizycznym z drugim człowiekiem. Można ją świadczyć na odległość i wtedy też może przynosić dobre efekty.
Wolontariusze to nasi ambasadorzy w swoich środowiskach oraz w Internecie. Poprzez działanie w portalach społecznościowych docieramy do bardzo wielu odbiorców z ciekawymi treściami tworzonymi przez młodzież, a dzięki temu oni czują się dowartościowani i potrzebni. Cieszę się, że mogę pracować z młodymi ludźmi i pomagać im realizować różne pomysły, a poprzez to wzbogacać naszą pracę. Zaangażowanie młodych ludzi nie jest łatwe, wymaga od koordynatora ciągłego „trzymania ręki na pulsie” oraz motywowania. Ciągłość działania, mimo wielu przeciwności udaje się osiągnąć, poniekąd dlatego, że ja, jako koordynator również jestem aktywnym wolontariuszem.
Maciej Borowski – koordynator wolontariatu w Czytelni nr XVII Biblioteki Publicznej w Dzielnicy Bemowo
Co roku nowi ochotnicy zgłaszają chęć uczestniczenia w pracach i wydarzeniach bibliotecznych. Możliwość niesienia pomocy innym, dbania o świadomość ekologiczną, ułatwianie dostępu do zasobów bibliotecznych sprawiają im wiele przyjemności i umożliwiają rozwój osobisty. Dzieci, młodzież, seniorzy - wolontariusze w każdym wieku chcą robić coś pożytecznego dla otoczenia. Biblioteka to dla wielu z nich miejsce wymiany doświadczeń, rozwijania zainteresowań i zdobywania praktycznych umiejętności w zakresie podstaw pracy bibliotekarza. Szczególnie teraz w czasie pandemii wolontariat to element wyzwalający kreatywność, samodzielność, umiejętność radzenia sobie w niecodziennych sytuacjach.
Początkowo wolontariusze bywają onieśmieleni, wycofani, zagubieni. Z czasem, małymi krokami ujawniają swoje ukryte talenty samemu proponując czym chcieliby się zajmować w ramach wolontariatu. Coraz bardziej angażują się we współpracę z pracownikami i czytelnikami. Są wsparciem i pomocą w realizacji różnych projektów bibliotecznych m.in. nagrywają audiobooki, układają krzyżówki, biorą udział w warsztatach dla dzieci, pomagają w organizacji akcji promujących ekologię. Pracownicy korzystają z ciekawych pomysłów ochotników, którzy dodają bibliotece świeżości i nowego spojrzenia. Są początkiem wielu wydarzeń i dają możliwość realizacji nowych pomysłów. Sprawiają, że przestrzeń biblioteki jest jeszcze bardziej otwarta na czytelników.
Już od kilku lat zdecydowana większość warszawskich bibliotek jest aktywnych na polu organizacji wolontariatu. To zasługa zaangażowanych koordynatorek i koordynatorów, sprzyjających dyrekcji placówek, a także programu rozwoju wolontariatu w bibliotekach, który od 2018 r. jest realizowany w ramach projektu „Ochotnicy warszawscy”.
Z okazji obchodzonego 8 maja Dnia Bibliotekarza składamy wszystkim Bibliotekarkom i Bibliotekarzom najserdeczniejsze życzenia i wielu sukcesów w dalszej pracy z wolontariuszami!
Sprawdź aktualne oferty wolontariatu w bibliotekach!