W Polsce za wdrożenie Modelu LEVER, czyli systemu oceny kompetencji wolontariuszy, odpowiada Fundacja Dobra Sieć. O tym czym jest Model oraz jakie potrzeby na polskim rynku wolontariatu może zaspokoić rozmawiamy z Panią Marzeną Kacprowicz, koordynatorką działania.
Czym jest Model LEVER?
Marzena Kacprowicz: Model LEVER jest narzędziem służącym do badania kompetencji miękkich nabywanych w edukacji poza-formalnej i nieformalnej (m.in. podczas wolontariatu). Poprzez Model chcemy pokazywać ludziom, że to, czego uczą się poza murami szkoły, też jest bardzo cenne. Model LEVER powstał po to, żeby dać wszystkim zainteresowanym osobom narzędzie do zbadania swoich kompetencji. W Polsce jest on dostępny w dwóch wersjach. LEVER Basic, czyli w wersji podstawowej i w wersji pełnej, dzięki której można uzyskać międzynarodowy certyfikat.
Jaka jest różnica między tymi wersjami?
M.K.: LEVER Basic to formularz, za pośrednictwem którego osoba zainteresowana może dokonać on-line samodzielnej oceny swoich kompetencji. Przechodzi przez krótki kurs e-learningowy, z którego dowiaduje się czym są kompetencje, dlaczego warto zwracać na nie uwagę oraz w jakich sytuacjach może je nabywać. Następnie otrzymuje dostęp do formularza online, gdzie samodzielnie, na podstawie wskaźników, ocenia poziom swojego doświadczenia w odniesieniu do danej kompetencji. Na zakończenie tego procesu może wygenerować potwierdzenie, jeszcze nie certyfikat, ale zaświadczenie, że taki proces samodzielnej oceny został wykonany. Jest to bardzo pomocne dla wolontariuszy, bo przede wszystkim zwiększa ich świadomość na temat ich mocnych stron oraz posiadanych kompetencji i przez to - dodaje im pewności siebie, która bardzo przyda im się podczas rozmów rekrutacyjnych. Osoby zainteresowane mogą również skorzystać z wersji rozszerzonej Modelu LEVER, która kończy się uzyskaniem międzynarodowego certyfikatu. Tutaj już ocena kompetencji jest wykonywana przez certyfikowanych asesorów, czyli osoby, które wiedzą jak profesjonalnie zbadać kompetencje wolontariusza i mogą je ocenić. Na podstawie rekomendacji asesorów my, jako Fundacja Dobra Sieć, wystawiamy międzynarodowy certyfikat w języku polskim i angielskim.
Skąd pomysł, żeby wprowadzić takie rozwiązanie w Polsce?
M.K: Brakowało nam takiego narzędzia. Kiedy prowadziliśmy szkolenia z zakresu wolontariatu w różnych miejscach Polski, okazywało się, że wiele organizacji poszukuje dodatkowych motywatorów dla wolontariuszy. Kiedy rozmawialiśmy z wolontariuszami, np. podczas konferencji, mówili nam, że często zniechęcają się wolontariatem, bo czują, że z czasem staje się monotonny i że już się w nim nie rozwijają. Dwa lata temu pojawiła się okazja, żeby Fundacja wzięła udział w międzynarodowym projekcie „LEVER - Modelling informal learning and transversal competences in the voluntary service experience to increase employment and mobility of citizens”. Podczas jego trwania, razem z międzynarodowymi partnerami, zaczęliśmy tworzyć model do badania kompetencji wolontariuszy. Zależało nam przede wszystkim na tym, żeby był on na tyle uniwersalny, aby mógł być wykorzystywany przez bardzo różne organizacje pozarządowe i bardzo różnych wolontariuszy, na różnym stopniu wtajemniczenia na temat tego, czym są kompetencje.
Jednym z etapów projektu było przeprowadzenie badania, którego celem było zidentyfikowanie lokalnych doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie rozpoznawania kompetencji zdobywanych w toku edukacji nieformalnej i poza-formalnej, a także zidentyfikowanie przykładów programów wolontariackich, które pozwalają wolontariuszom uczyć się i rozwijać ich kompetencje. Czy mogłaby Pani opowiedzieć więcej o tym etapie Państwa działań i o tym, jakie wyniki Państwo uzyskali?
M.K.: Badanie było pierwszym krokiem w procesie tworzenia Modelu LEVER. Pracowaliśmy w międzynarodowym środowisku i wiedzieliśmy, że systemy badania kompetencji są na różnym stopniu zaawansowania w różnych krajach. Na początku musieliśmy sprawdzić, jak wygląda sytuacja bazowa. Z jednej strony to był desk research, podczas którego sprawdzaliśmy, jakie są dostępne w Polsce systemy badania kompetencji, zarówno płatne i bezpłatne. To badanie pokazało, że Polska bardzo odstaje od pozostałych krajów, które brały udział w projekcie. Wiedza na temat badania kompetencji w wolontariacie była bardzo niewielka. Okazało się, że kompetencje można badać, ale zazwyczaj odpłatnie. Oferta dotyczy głównie badania twardych kompetencji i konkretnych kwalifikacji zawodowych. Z tym nie ma problemu, ponieważ każda branża ma swoje systemy. Natomiast jeżeli chodzi o kompetencje miękkie, to istnieją firmy, które się tym zajmują, ale zazwyczaj badanie kompetencji jest bardzo drogie. Druga ważna rzecz to to, że w Polsce było już kilka projektów, które podejmowały temat badania kompetencji w wolontariacie, ale niestety niewiele z nich utrzymało się na rynku po zakończeniu finansowania.
Jakie potrzeby Model LEVER może zaspokoić na polskim rynku wolontariatu?
M.K.: Naszym głównym celem jest to, żeby zwiększać świadomość wolontariuszy i organizacji na temat tego, jak wiele można się nauczyć poprzez wolontariat i jak zdobywać cenne kompetencje, które później można wykorzystywać np. na rynku pracy. Mamy nadzieje, że uda nam się dotrzeć do jak największej liczy osób, aby ta świadomość wzrastała. Chcielibyśmy wzmocnić wolontariuszy personalnie, żeby byli bardziej świadomi tego kim są, czego nauczyli się w rożnych tokach edukacji, formalnej i nieformalnej. Jeżeli chodzi o organizacje, to wydaje mi się, że Model LEVER jest świetnym narzędziem do tego, żeby organizować profesjonalny wolontariat. Kiedy koordynatorzy wolontariatu zastanawiają się nad tym jak powinna wyglądać oferta wolontariatu w ich organizacji, to żeby myśleli od razu o tym, w jaki sposób ta oferta może rozwijać kompetencje wolontariuszy.
Rozmowa: Monika Makuch
Zdjęcia użyczone przez Fundację Dobra Sieć