Kampanie społeczne mają duży potencjał pozytywnego wpływu na życie szkolnej społeczności poprzez poruszanie ważnych dla niej tematów. Jednocześnie mogą stać się cenną lekcją sprawczości dla młodych wolontariuszy, a także idealną okazją do trenowania pracy metodą projektu, rozwoju kreatywności, współpracy w grupie i podejmowania decyzji. Od czego zacząć?
Czym jest szkolna kampania społeczna?
Kampania społeczna to grupa działań, które służą temu, by pomóc innym, rozpowszechnić wiedzę albo rozwiązać jakąś ważną sprawę w szkole lub lokalnej społeczności. Mogą dotyczyć na przykład zdrowia, szacunku dla innych, wsparcia osób potrzebujących czy dbania o środowisko.
Studium przypadku – kampania pod hasłem: „Nie jesteś sam – zadzwoń!”
W jednej ze szkół uczestniczących w programie Młodzi w Akcji uczniowie z koła wolontariatu postanowili zorganizować kampanię społeczną, która miała zwrócić uwagę na problemy dzieci i młodzieży, zwłaszcza te związane z samotnością, stresem i brakiem osób, z którymi można podzielić się trudnymi emocjami.
Projekt rozpoczął się od integracji grupy, wspólnego obejrzenia krótkiego filmu pt.: „Wysłuchaj” oraz dyskusji o najczęstszych problemach młodych ludzi: depresji, zaburzeniach odżywiania, przemocy rówieśniczej i braku akceptacji siebie. Następnie przeprowadzono anonimową ankietę w szkole, z której wynikało, że większość uczniów doświadcza trudności, a niewielu wie, gdzie szukać pomocy. Uczniowie nauczyli się, że nawet krótka rozmowa z zaufanym dorosłym lub skorzystanie z telefonu zaufania może być krokiem do wyjścia z kryzysu.
Hasłem kampanii zostało: „Nie jesteś sam – zadzwoń!” i „W naszej szkole rozmawiamy o trudnościach”, które znalazły się na plakatach rozwieszonych w różnych miejscach – w przychodni, bibliotece, domu kultury i na szkolnych tablicach ogłoszeń. Zorganizowano spotkania z psychologiem i warsztaty, podczas których można było anonimowo podzielić się swoimi problemami oraz poznać różne formy pomocy.
Kluczowym elementem akcji było zaangażowanie nauczycielki-opiekunki szkolnego koła wolontariatu, która pomagała w planowaniu pracy i kontakcie z lokalnymi partnerami, takimi jak poradnia psychologiczna czy instytucje wspierające dzieci i młodzież.
Efekty kampanii były widoczne szybko: zwiększyła się świadomość telefonu zaufania, uczniowie częściej zwracali się do nauczycieli z osobistymi sprawami, a atmosfera w szkole stała się bardziej otwarta i wspierająca. Uczniowie zaangażowani w projekt nabrali odwagi do działania i poczuli, że ich głos się liczy, a nauczyciele zyskali większe zaufanie i lepszy kontakt ze swoimi podopiecznymi. Ten przykład pokazuje, jak nawet niewielka grupa uczniów, przy wsparciu nauczyciela, może realnie wpłynąć na atmosferę całej szkoły i wprowadzić pozytywne zmiany w życiu swoich kolegów i koleżanek.
Zdjęcie ilustracyjne użyczone przez Centrum Edukacji Obywatelskiej (źródło: canva pro)
Przykłady innych kampanii społecznych realizowanych w szkołach
Poniższe przykłady nie są inicjatywami uczniowskimi, ale szerszymi akcjami, w które można się włączyć z grupą wolontariuszy, korzystając z gotowych pomysłów i ogólnodostępnych materiałów.
- „Bądź kumplem, nie dokuczaj!” — kampania przeciw dokuczaniu i przemocy rówieśniczej.
- „Słowa mają moc” — program wspierający życzliwość i kulturę empatycznej komunikacji w szkole. Dzieci tworzą plakaty, tablice dobrego słowa i uczą się, jak rozmawiać zamiast oceniać.
- „Każdy inny – wszyscy równi” — projekt uczący empatii wobec osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
- „Tusz do paki” — akcja ekologiczna, która edukuje uczniów w zakresie segregowania kartridży po drukarkach.
- „Zbieraj z klasą” — projekt promujący zbiórkę zużytych baterii i sprzętu elektronicznego, budujący ekologiczne nawyki.
- „Różowa skrzyneczka” — akcja zapewniająca dostęp do środków higienicznych dla dziewcząt i walcząca z wykluczeniem menstruacyjnym.
- „Bezpieczna droga do szkoły” — kampania promująca bezpieczne zachowania na drodze, konkursy, spotkania z policjantem i tworzenie planszówek edukacyjnych.
Ważne: dobry wolontariat, czyli jaki?
Dobry wolontariat zaczyna się od przeanalizowania potrzeb różnych osób/grup (w tym własnych) oraz zebrania istotnych informacji (np. o naszych możliwościach i zasobach), aby następnie wspólnie zadecydować, jakie działania chcemy podjąć.
Jak krok po kroku zorganizować kampanię z uczniami?
- Zbierzcie grupę wolontariuszy
Stwórzcie zespół projektowy – najlepiej, żeby były w nim osoby z różnych klas. Wspólną pracę dobrze jest zacząć od zabawy integracyjnej, aby się lepiej poznać, a następnie ustalcić zasady współpracy. - Poznajcie potrzeby i wybierzcie temat kampanii
Porozmawiajcie, co jest dla was ważne i spiszcie swoje pomysły. Zapytajcie także innych uczniów i uczennice, jakie mają problemy lub czego im w szkole brakuje. Temat powinien być bliski szkolnej społeczności. Przykładowe pomysły: promocja telefonu zaufania, zasad zdrowego stylu życia, walka z hejtem. - Wymyślcie hasło przewodnie
Na podstawie zebranych informacji stwórzcie hasło – niech będzie krótkie, pozytywne, dobrze zapada w pamięć, np. „Nie jesteś sam” albo „Pozytywne słowa – lepsza szkoła”. - Wybierzcie formy działań
Możecie przygotować plakaty, gazetki, happeningi, spotkania z ekspertami, konkursy czy kampanię w mediach społecznościowych. Spróbujcie wybrać takie formy działań, które pozwolą wykazać się waszymi talentami oraz umożliwią naukę nowych umiejętności. - Stwórzcie harmonogram projektu
Poszczególnym zadaniom nadajcie nazwy, przypiszcie osoby odpowiedzialne i wyznaczcie terminy realizacji. Regularnie monitorujcie postępy, a w przypadku opóźnień lub zmian, aktualizujcie harmonogram. - Zrealizujcie i promujcie kampanię
Współpracujcie ze szkolną gazetką i mediami społecznościowymi, zachęćcie nauczycieli, rodziców oraz lokalnych ekspertów do wsparcia projektu. Pamiętajcie o dzieleniu się efektami na Facebooku lub stronie szkoły. - Podsumujcie i świętujcie
Po zakończeniu działań spotkajcie się i porozmawiajcie, co poszło świetnie, a co można zrobić lepiej następnym razem. Podziękujcie sobie wzajemnie za zaangażowanie – nawet drobny gest, dyplom albo wspólne zdjęcie, dużo znaczą.
Ważne: dobry opiekun nie jest liderem projektu, lecz wsparciem
Nauczyciel pełni rolę przewodnika i motywatora – pokazuje uczniom kierunek i zachęca do samodzielności. Pomaga wtedy, gdy pojawiają się trudności, dzieli się doświadczeniem, czuwa nad organizacją, lecz zawsze gdy jest to możliwe, inicjatywę i decyzyjność oddaje w ręce młodzieży.
Zdjęcie ilustracyjne użyczone przez Centrum Edukacji Obywatelskiej (źródło: canva pro)
Dlaczego warto się zaangażować? Korzyści dla uczniów
- Uczniowie uczą się współpracy, komunikowania swoich myśli i uczuć, rozwiązywania problemów i szukania kreatywnych rozwiązań.
- Dzięki takim akcjom nabierają większej pewności siebie i mają poczucie, że ich głos się liczy w sprawach ważnych dla całej społeczności.
- Praca przy kampaniach rozwija umiejętność planowania i organizowania czasu oraz odpowiedzialność za powierzone zadania.
- Uczestnictwo we wspólnych działaniach pomaga łatwiej pokonywać stres, buduje więzi i daje okazję do poznawania różnych punktów widzenia.
- Taka aktywność uczy empatii, otwartości i tolerancji wobec innych, a także promuje pozytywną atmosferę w szkole.
Korzyści dla nauczycieli
- Nauczyciele mogą lepiej poznać swoich uczniów, ich potencjał, talenty i pasje.
- Kampania to okazja do budowania autorytetu opartego na współpracy, motywowaniu i wspieraniu młodych ludzi.
- Udział w projektach pozwala wprowadzać nowe metody pracy, pokazać uczniom, jak można wspólnie działać dla dobra innych.
- Koordynowanie kampanii rozwija własne kompetencje pedagogiczne i daje wiele satysfakcji z obserwowania rozwoju uczniów.
Zatem do dzieła!
Kampanie społeczne budują dobrą atmosferę w szkole, pomagają rozwiązywać ważne problemy i inspirują do aktywności na rzecz innych. To okazja, by być kreatywnym, pokazać młodym ludziom, że mają wpływ na świat wokół siebie, a wspólne działania mogą zmienić szkołę w miejsce pełne dobrej energii i wzajemnego wsparcia. Więcej informacji na temat prowadzenia kampanii społecznych można znaleźć w publikacji pt.: „Kampania zaufania, czyli jak pomagać słowem i obrazem”, a także w nagraniu webinaru pt.: "Jak krok po kroku zorganizować kampanię społeczną w szkole?".
Autorka:
Anna Mitura - koordynatorka programów edukacyjnych, mentorka i trenerka. Od sześciu lat wspiera rozwój wolontariatu w szkołach. Współautorka publikacji opracowanych dla programów „Młody Obywatel”, „Młodzi w Akcji” oraz „Oby Młodzież!”, a także programów szkoleń i scenariuszy lekcji. Związana z Centrum Edukacji Obywatelskiej od 2014 roku.
Artykuł finansowany jest przez m.st. Warszawa w ramach projektu „Ochotnicy warszawscy”.
Bezpośrednim realizatorem jest Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej.